Zajęcia dla uczniów klas III - V

Program zajęć ekologicznych  "Ekobohaterowie" dla uczniów klas III-V w ramach projektu „Fabryka Kompetencji Kluczowych” w Szkole Podstawowej nr 4  im. Mikołaja Kopernika w Białogardzie

 

          " Usiłując poznać i wytłumaczyć przyrodę, zyskujemy najpewniejsze poznanie samych siebie, nawet wtedy, kiedy błądzimy w poznawaniu przyrody."

                                                                                                                                    Adolf Dygasiński

 

 

        Wszyscy korzystamy ze środowiska, ale nie wszyscy mamy świadomość wpływu naszych zachowań, przyzwyczajeń, stylów życia, mody, sposobów wypoczynku czy odżywiania na jego stan i jakość. Dlatego ogromnego znaczenia nabiera edukacja ekologiczna, która pozwala zrozumieć istniejące w przyrodzie zależności.

Ludzie dorośli, a w szczególności nauczyciele są odpowiedzialni za wychowanie przyszłych pokoleń i wskazanie im właściwej drogi. W przeciwieństwie do dorosłych nie ponoszą one winy za stan środowiska. Na nich spadają jednak konsekwencje działań . Uczniowie powinni mieć swój udział we współdecydowaniu o ich przyszłości. Polem ich aktywności  może być najbliższe środowisko. Stosując odpowiednie metody i formy pracy można skutecznie kształtować ich postawę zgodną z etyką ekologiczną.

Szkoła podstawowa, w której uczę ze względu na walory przyrodnicze otoczenia  jest doskonałym miejscem edukacji ekologicznej. Dotychczasowa aktywność i zaangażowanie dzieci w prace na rzecz środowiska przyrodniczego stały się inspiracją do opracowania programu edukacji ekologicznej dla uczniów klas V. 

Cele kształcenia:

1. zaciekawienie światem przyrody;
2. stawianie hipotez na temat zjawisk i procesów zachodzących w przyrodzie i ich weryfikacja;
3. praktyczne wykorzystanie wiedzy przyrodniczej;
4. poszanowanie przyrody;
5. obserwacje, pomiary i doświadczenia.

         Osiągnięcia:

Uczeń:

1. prowadzi obserwacje w najbliższej okolicy, prezentuje wyniki obserwacji, badań i doświadczeń w różnej formie z wykorzystaniem technologii informacyjno-komunikacyjnej,
2. sprawnie posługuje się sprzętem do obserwacji, pomiarów i doświadczeń,
3. prezentuje postawę badawczą w poznawaniu prawidłowości świata przyrody,
4. przewiduje przebieg niektórych zjawisk i procesów przyrodniczych,
5. wskazuje  pozytywne i negatywne aspekty ingerencji człowieka w środowisko,
6.  zachowuje się w środowisku zgodnie z obowiązującymi zasadami, działa na rzecz ochrony przyrody i uczestniczy w akcjach ekologicznych
7.  współpracuje w zespole,
8. rozwija swoje zainteresowania poprzez udział w konkursach o tematyce ekologicznej 

 

  Etapy powstawania i ewaluacji świadomości  ekologicznej

         ( wg Elżbiety Tyralskiej-Wojtyczy)

 

1. Inwentaryzacja

 

• Poznanie (określenie), jaki jest wpływ analizowanego typu działalności na środowisko. Jakie są jej skutki, efekty? Dlaczego tak się dzieje,  kiedy ...?

 

2. Alternatywy

 

• Ustalenie, czy istnieją czynności alternatywne, mniej obciążające środowisko i jakie są tego korzyści, ograniczenia, straty.

 

3. Wybór

 

• Dokonanie wyboru działań ( dla ucznia ), które stanowią minimalne obciążenie dla środowiska oraz uwzględniają interesy człowieka.

 

4. Wykonanie

 

• Określenie sposobu wykonania działania ( przez ucznia ) tak, by jak najmniej obciążać środowisko oraz zachęcenie do jego wykonania.

 

5. Ewaluacja

 

  Konstruktywna ocena podjętej działalności, zgodnie z wymogami zrównoważonego rozwoju i związana z nią modyfikacja swojego postępowania ( w tym także postawy ) na bardziej przyjazne środowisku.

 

Szczegółowe cele edukacyjne kształcenia i wychowania ekologicznego 

 

         Nadrzędnym celem tego programu jest skuteczne i efektywne kształtowanie postaw uczniów  zgodnych z etyką ekologiczną przez:

 

• rozbudzenie potrzeby kontaktu z przyrodą,
• poznawanie bioróżnorodności flory i fauny lądowej i wodnej,
• wyrabianie szacunku dla przyrody i jej piękna,
• zachęcenie do aktywnej obecności we własnym środowisku,
• naukę ekologicznego życia we własnym domu,
• poczucie przynależności do społeczności szkolnej, środowiska lokalnego, regionu, kraju,
• nabywanie i rozwijanie różnych umiejętności i sprawności przez aktywne badanie przyrody,
• umiejętność współpracy w grupie,
• umiejętność samodzielnego poszukiwania informacji z różnych źródeł oraz umiejętne wykorzystanie ich, sprawne posługiwanie się technologią informacyjno komunikacyjną,
• naukę wyciągania właściwych wniosków z prowadzonych obserwacji, doświadczeń; perspektywicznego myślenia i przewidywania skutków określonej działalności człowieka,
• uzmysłowienie uczniom, że troska o środowisko jest troską o nas samych,
• stworzenie uczniom możliwości wdrażania własnych projektów, działań na rzecz ochrony środowiska,
• rozwijanie poczucia silnego związku ze swoim środowiskiem oraz konieczności uczestnictwa w działaniach mających na celu ochronę i zapobieganie jego dewastacji,
• wykrywanie różnego rodzaju zagrożeń w najbliższym  środowisku.

 

Charakterystyka programu

 

               Prezentowany  program edukacji ekologicznej powstał w oparciu o wieloletnie doświadczenia w prowadzeniu zajęć ekologicznych   z młodzieżą.

Jest on programem otwartym, możliwym do modyfikacji w zależności od potrzeb. Oparty jest na zasadzie stopniowania trudności i przystosowany do możliwości dzieci. Treści ujęte w programie umożliwiają podjęcie przez uczniów odpowiedzialności za stan środowiska naturalnego w najbliższym otoczeniu.  Są one tak dobrane, aby ich realizacja umożliwiła uczniowi działanie, dostosowane do jego systemu reprezentacyjnego ( charakterystyczny sposób spostrzegania świata , oraz ekspresji intelektualnej, emocjonalnej i twórczej ).Wpływa to na sposób uczenia się. Dlatego w realizacji zagadnień ekologicznych uwzględniłam zróżnicowane formy i metody pracy z uczniem.

Realizacja programu odbywać się będzie  podczas zajęć koła ekologicznego w wymiarze 1 godziny tygodniowo.

Najważniejsze założenia programu są następujące:

• jest on oparty o podstawę programową kształcenia ogólnego w szkołach podstawowych dla przedmiotu biologia,
•  jego osią jest środowisko naturalne miasta Białogardu,
• poznawanie tego środowiska odbywa się na drodze bezpośredniego kontaktu z przyrodą,
• ukazanie atrakcyjności zagadnień i działań ekologicznych przez przedstawienie sposobów skutecznej aktywności w środowisku lokalnym,
• stosowanie aktywnych metod nauczania, głównie są to zajęcia terenowe, obserwacje, ćwiczenia laboratoryjne, akcje ekologiczne, konkursy,
• wychodząc od doświadczeń ucznia odnoszących się do środowiska naturalnego, treści zawarte w programie zataczają coraz szersze kręgi obejmując szkołę, otoczenie, miejscowość, region, Polskę, świat,
• program obejmuje linie tematyczne:  FORMY OCHRONY PRZYRODY, WODA, GLEBA, POWIETRZE, ODPADY.